Zwyczaj obchodzenia z procesją przydrożnych kapliczek i krzyży w poniedziałek, wtorek i środę przed uroczystością Wniebowstąpienia Pańskiego nosi miano „dni krzyżowych”. Dawniej zwano je dies rogationum (dni błagalne) albo po prostu rogationes. Nazwy te wiążą się z charakterem obchodów związanych w tych dniach z solennymi modlitwami, postem i prośbami.
Genezy nabożeństwa dni krzyżowych szukamy w dawnej Galii, gdzie około roku 470 biskup diecezji Vienne (Francja) św. Mamert zaprowadził je w związku z klęskami nieurodzaju, trzęsienia ziemi i wojny. Uczynił to, jak podaje jedna z XIX-wiecznych encyklopedii katolickich, „dla przebłagania gniewu Bożego i uśmierzenia klęsk wówczas tam grasujących”. Procesje pokutno-błagalne trwały trzy dni.
Obecnie dni krzyżowe nazywane są dniami modlitw o dobre urodzaje i za kraje głodujące. Poleca się też organizować procesje błagalne. W poniedziałek odprawia się Mszę Świętą „w okresie zasiewów”, we wtorek — „o uświęcenie pracy ludzkiej” i we środę — „za głodujących”. W okresie specjalnym procesja odbywa się w szatach koloru białego, Litanię do wszystkich świętych śpiewa się na stojąco. Tylko w Polsce dni te nazywamy dniami krzyżowymi, gdyż procesje te obrały za swój kierunek krzyże stojące w polu, przy których odprawiano nabożeństwa błagalne.
Według nowego kalendarza liturgicznego Kościół w dni krzyżowe oraz w suche dni (czyli kwartalne dni modlitw) zanosi błagania do Boga o obfite plony ziemi i pracy ludzkiej oraz o zaspokojenie potrzeb człowieka, a nadto dziękuje Bogu za otrzymane z Jego rąk dobrodziejstwa. Formularze mszalne na poszczególne dni dobiera się spośród wotyw odpowiadających potrzebom i intencjom modlitw.
Kościół obchodzi dni krzyżowe — czas modlitw błagalnych o dobre urodzaje zapewniające dostatek chleba powszedniego. Modlitwy o dobry urodzaj są właściwie rozwinięciem wezwania z Ojcze nasz: „chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj”. W roku liturgicznym uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego przypada czterdziestego dnia po zmartwychwstaniu i kończy okres Wielkanocy. Tradycyjnie jest to czwartek, ale w Kościele polskim od 2004 roku za pozwoleniem Watykańskiej Kongregacji do spraw Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego obchodzona jest w niedzielę po czterdziestym dniu od zmartwychwstania. Nie zmienił się natomiast termin dni krzyżowych — nadal jest to poniedziałek, wtorek i środa w tygodniu obchodów. Celem organizowanych w tych dniach procesji jest dziękowanie Panu Bogu za otrzymane dobrodziejstwa i prośby o błogosławieństwo dla urodzajów. Błogosławi się wtedy pola, wierni modlą się o ochronę ziemi przed gradobiciem, suszą i innymi klęskami oraz o dobry urodzaj.
W wielu polskich parafiach ciągle kultywuje się obchody dni krzyżowych. Warto zadbać, aby zwyczaj wychodzenia z modlitwą poza kościoły — do pobliskich krzyży i kaplic nie ograniczał się jedynie do procesji Bożego Ciała. Dni krzyżowe mogą być czasem intensywnych i wspólnych modłów, które integrują i wzmacniają lud, zwłaszcza zamieszkujący tereny rolnicze. Na miarę naszych możliwości dołóżmy starań, aby ten prastary zwyczaj nigdy nie zaginął.
podano za www.niedziela.pl